Als je last hebt van een sterk negatief zelfbeeld is het moeilijk om ook de positieve kanten van jezelf te zien. Automatisch zie en onthoud je vooral de negatieve dingen. Daar pas je je gedrag weer op aan: je durft minder omdat je weinig vertrouwen voelt in wat jij wel goed (genoeg) kan. Zo doe je ook steeds minder ervaringen op waar je trots op kan zijn. Je zit in een negatieve spiraal. Hoe kan je aan dit automatisme tegenwicht bieden? Hoe doorbreek je die negatieve spiraal?
Negatieve spiraal: hoe werkt deze?
Een negatief zelfbeeld versterkt zichzelf en wordt alsmaar krachtiger, doordat de negatieve gedachten die je over jezelf hebt, overtuigend zijn en in je geheugen gegrift.
Als je bijvoorbeeld gelooft dat jij niet (of nooit…) gezellig bent op feestjes, is dat ook de manier waarop je je gedraagt. Je komt op een feestje met de gedachte dat jij niet gezellig bent en anderen jou niet gezellig zullen vinden. Je stemming is niet zozeer opgewekt of verwachtingsvol, maar gedrukt en misschien angstig. Dan knoop je ook niet gemakkelijk een gesprekje aan met iemand, ga je misschien eerder ergens in een hoek staan of op een bank zitten en wat op je telefoon kijken… Je gedrag is minder gericht op mensen ontmoeten en contact maken en al snel zul je bevestigd worden in je negatieve overtuiging: zie je wel, ik ben niet gezellig. Die gedachte gaat waarschijnlijk samen met allerlei andere negatieve gedachten over jezelf. De kans is groot dat je het volgende feestje helemaal overslaat. Ziedaar de negatieve spiraal!
Negatieve spiraal doorbreken, kan dat wel?
Als je de negatieve gedachten en gevoelens over jezelf wil veranderen is dat een enorme, tijdrovende en bijna onmogelijke klus. Vergelijk het maar met een rivier die zich een weg heeft gebaand tussen de rotsen. De loop van de rivier is niet zomaar te veranderen. Een nieuwe bedding ontstaat in de loop van honderden jaren. Als je daar iets aan wil doen, is er veel dynamiet nodig en zelfs dan zal de rivier altijd blijven zoeken naar de gemakkelijkste weg, de weg die al lang geleden is uitgesleten.
Zo is het ook met jouw negatieve gedachten over jezelf: ze bestaan al lang, hebben een voorspelbaar verloop en zijn niet gemakkelijk te veranderen. Daarbij beïnvloeden die gedachten hoe je je voelt en gedraagt.
Tip 1: lees de blog Volwassen en een negatief zelfbeeld als je wilt weten hoe het komt dat een zelfbeeld zo robuust is.
Tip 2: lees de blog die gaat over de relatie tussen gebrek aan zelfvertrouwen en de rol van negatieve gedachten
Een positief zelfbeeld opbouwen, waarom?
Wetenschappelijk onderzoek, vooral uit de positieve psychologie, bevestigt dat de aandacht vestigen op negatieve gedachten en gevoelens (bijvoorbeeld om ze te veranderen), de kracht van die negatieve gedachten versterkt. Je bent er dan wéér intensief mee bezig. De aandacht richten op het positieve leidt ertoe dat je op den duur juist voor het positieve meer oog krijgt. Dat werkt ook bij het zelfbeeld zo.
In plaats van te sleutelen aan je negatieve zelfbeeld, kun je dus beter een positief alternatief ontwikkelen: een zelfbeeld dat op den duur kan concurreren met het oude, negatieve. Dat vraagt wel tijd en moeite, maar het is gemakkelijker en veel fijner om te doen dan het gesleutel aan dat oude, negatieve beeld.
Tip: in onze training zijn wij gericht op het opbouwen van een positief zelfbeeld. Kijk eens of onze coaching Zelfbeeld Verbeteren iets voor jou is.
De positieve spiraal van je positieve zelfbeeld
Door een positief zelfbeeld te ontwikkelen creëer je je eigen positieve spiraal. Hoe werkt dat?
Het positieve zelfbeeld dat je ontwikkelt, maakt gebruik van hetzelfde principe als het oude: je gaat meer positieve dingen zien van jezelf, meer positiefs onthouden en daardoor ga je je geleidelijk aan anders voelen: je stemming verandert, je lef neemt toe en je gaat je anders gedragen. Daardoor doe je weer nieuwe ervaringen op, die het positieve beeld versterken. Zo ontstaat een nieuwe, positieve spiraal, die van het positieve zelfbeeld.
Dat klinkt misschien heel simpel en in wezen is het dat ook. Tegelijkertijd vraagt het wel inspanning van je, maar het is te doen! Je kunt bouwen aan je eigen positieve zelfbeeld, door te leren anders te kijken en te doen. Dat kan je in een individueel coachingstraject doen. Als je leert om positiever naar jezelf te kijken, ga je vanuit die andere blik ook andere en positievere ervaringen opdoen over jezelf.
Werk maken van een positief zelfbeeld?
Je kunt op eigen kracht je negatieve spiraal doorbreken en werk maken van een positief zelfbeeld. Manja de Neef heeft daarvoor een zeer leesbaar zelfhulpboek geschreven: dit boek kun je onder andere online bestellen bij Boompsychologie
Wil je je zelfbeeld verbeteren en heb je behoefte aan ondersteuning? Wij zijn senior coaches en hebben al veel mensen begeleid die last hadden van hun negatieve zelfbeeld.
Mariëlle Damoiseaux, 2 mei 2019
Contact
Zoek je een coach/psycholoog die jou kan helpen om minder last te hebben van je negatieve zelfbeeld? Neem dan contact op met ons voor een vrijblijvende kennismaking. Wij zijn bereikbaar op 024 397 889
Een mail sturen kan natuurlijk ook: info@MD-act.nl
MD-act biedt trainingen en coaching door heel Nederland
Gerelateerd artikel
Negatief zelfbeeld: zelfhulpboek van Manja de Neef
Meer lezen? De illustratie van de positieve spiraal is overgenomen uit de methode van Manja de Neef. Zij is een Nederlandse psychotherapeut die een onderzochte en werkzame methode heeft ontwikkeld om te werken aan een positief zelfbeeld. Deze methode gebruiken wij in onze coaching ook.
