Gedragsverandering: inzichten, strategieën en praktische hulpmiddelen
Gedragsverandering, het is voor veel mensen een uitdaging! Of het nu gaat om persoonlijke ontwikkeling, gezondheid of professionele groei, gedrag vormt de kern van alle verandering.
In deze blog gaan we dieper in op verschillende facetten die relevant zijn voor gedragsverandering. En we bieden je praktische tips en hulpmiddelen die jou ondersteunen bij het realiseren van een door jou gewenste verandering van gedrag en gewoontes.
Waarom is veranderen van gedrag vaak zo’n uitdaging?
Mensen zijn van nature gewoontedieren. Onze routines en patronen vormen de basis van ons dagelijks functioneren. Met de routines die we ontwikkelen besparen we tijd en hoeven we niet steeds na te denken voor we kunnen handelen of reageren.
Wat speelt nog meer een bemoeilijkende rol bij gedragsverandering?
Genetische en persoonlijke factoren
Ieder mens is uniek, met een eigen genetisch pakket en een verzameling levenservaringen. Deze diversiteit resulteert in een verscheidenheid aan gewoonten en neigingen, die allemaal hun eigen uitdagingen met zich meebrengen bij het streven naar een gewenste verandering van gedrag.
Invloed van de omgeving
De omgeving waarin we leven en werken speelt een cruciale rol in ons gedrag. De mensen om ons heen, onze sociale netwerken, en zelfs onze fysieke ruimte kunnen onbewust onze doelen en gedrag beïnvloeden. Het herkennen en soms aanpassen van deze externe factoren is essentieel voor het effectief veranderen van gedrag.
Automatische gewoonten
Ons brein is geprogrammeerd om energie te besparen. Daarom ontwikkelen mensen veel automatische gewoonten. Omdat we dagelijks teruggrijpen op deze routines en gewoontes, raken ze diep geworteld en ingesleten.
Dit is een van de fundamentele redenen waarom gedrag veranderen vaak een ingewikkeld en vaak moeizaam proces is. Zelfs als onze gewoontes leiden tot bijvoorbeeld gezondheidsproblemen of gedoe met andere mensen, is gedragsverandering nog vaak een hele opgave.
Het beperkte effect van goede voornemens
Veel mensen die hun gedrag willen veranderen proberen dit te realiseren door het formuleren van serieuze voornemens. Helaas wijst de praktijk uit dat een goed voornemen of welgemeende intentie vaak weinig of geen effect heeft. Dit komt omdat ons gedrag in hoge mate onbewust gestuurd wordt door gewoontes en door wat impulsief in ons opkomt.
In de literatuur over veranderen van gedrag wordt daarom gesproken van de intention-behavior gap: er zit vaak een groot verschil tussen wat iemand zich voorneemt en wat iemand uiteindelijk echt doet.
Het formuleren van een voornemen is daarom slechts het begin van een gewenste verandering in gedrag. Voor blijvende verandering van gedrag is meer nodig; een doordachte aanpak, bewustwording van de uitdagingen en de bereidheid om verantwoordelijkheid te nemen zijn essentieel.
Het belang van strategieën en hulpmiddelen voor gedragsverandering
Naast het hebben van een stevige intentie is het voor een succesvolle gedragsverandering vaak noodzakelijk om gebruik te maken van verschillende strategieën en hulpmiddelen. Hieronder bespreken we er enkele van die effectief gebleken zijn.
Gedetailleerd actieplan
Het maken van een gedetailleerd plan van aanpak is een belangrijke stap. Dit plan moet realistische doelen, meetbare resultaten en haalbare subdoelen bevatten. Bovendien moet het flexibel zijn om aanpassingen mogelijk te maken naarmate je vordert.
Identificeren van onbewuste triggers
Goed inzicht in onze onbewuste doelen en triggers kan helpen om de onderliggende factoren van je eigen gedrag te begrijpen. Door deze kennis kun je je reacties op triggers leren herkennen en aanpassen, wat kan bijdragen aan een gewenste gedragsverandering.
Als-dan strategie
De als-dan strategie is een krachtige techniek waarbij je vooraf specifieke reacties plant op mogelijke obstakels. Door te anticiperen op uitdagingen, kun je proactief handelen en de kans op terugval verminderen.
Volharding is cruciaal
Hoewel gedrag veranderen een uitdagende onderneming is, is het zeker mogelijk met de juiste inzichten, strategieën en hulpmiddelen. Bewustzijn, verantwoording en een weloverwogen planning zijn de sleutels tot blijvende verandering. Maar gedragsverandering is ook dan geen snel proces. Het vereist tijd, energie en volledige inzet. Het vraagt volharing en geduld om het nieuwe gedrag uiteindelijk om te zetten in nieuwe routines en patronen.
Conclusie
Gedragsverandering is een reis vol uitdagingen en ontdekkingen. En hoewel gedrag veranderen een uitdagende onderneming is, is het met inzicht in de complexiteit van het proces, toewijding aan het doel en de juiste hulpmiddelen en strategieën, beslist mogelijk om succesvol te zijn in het vormgeven van de door jou gewenste gedragsverandering.
Ondersteuning bij gedragsverandering
Heb je behoefte aan extra ondersteuning bij werken aan gedragsverandering? Persoonlijke coaching kan een waardevolle hulpbron zijn. Hierbij krijg je op maat gemaakte begeleiding en ondersteuning.
Wij begeleiden en coachen al bijna 30 jaar mensen met uiteenlopende vragen en thema’s, ook met vragen over het werken aan ander gedrag. Dat doen we met veel compassie, inzet en met goede resultaten (zie onze Google beoordelingen en de reviews op onze website).
Albert van Veen, 17 oktober 2023
Contactinformatie MD-act
MD-act biedt trainingen en coaching gericht op duurzame gedragsverandering. Voor een vrijblijvende kennismaking kun je contact opnemen via 024 397 8892 of info@md-act.nl.
Gerelateerde artikelen
Waarom gedrag veranderen zo moeilijk is en wat je hierbij kan helpen
In de blog gedrag veranderen ga ik dieper dan in bovenstaande blog in op de vraag waarom het zo moeilijk is om een gewenste gedragsverandering te realiseren en wat strategieën zijn die je hierbij kunnen helpen.
Trainingen als instrument voor gedragsverandering: werkt dit wel?
Deze vraag stond centraal in mijn afstudeeronderzoek. Spoiler alert: de ontluisterende conclusie was dat heel veel (goede) trainingen niet leiden tot de gewenste gedragsverandering op de werkvloer. Het onderzoek leverde gelukkig ook inzicht op in wat nodig is om de transfer van trainingen te vergroten en trainingen met veel meer kans op succes in te kunnen zetten als veranderinstrument.
