Kortgeleden was ik aanwezig bij een Special event: De keuze van Alain. 12 bijzondere Nederlanders lieten hun licht schijnen over de favoriete denkers van Alain de Botton. Een event georganiseerd door The School of Life en omroep Human. Het was een inspirerende en tot nadenken stemmende bijeenkomst waarvan ik graag enkele overdenkingen over het thema ‘wat is geluk’ met u wil delen.
Wat is geluk?
Jan Drost sprak over Aristoteles en met name over zijn opvattingen over geluk. Geluk is natuurlijk voor ons als coaches een veelvoorkomend onderwerp, omdat in coachingsgesprekken altijd wel een streven naar een vorm van geluk aan de orde is.
Over geluk is veel geschreven. Wie googelt vindt vele definities en omschrijvingen die leiden tot de conclusie: geluk is een subjectief gegeven en we weten dat een geluksgevoel wordt ervaren wanneer we in onze hersenen dopamine aanmaken. Maar dat alles hielp me niet veel verder.
Daarom voelde ik me als coach aangesproken door de opvatting van Aristoteles over geluk. Hij omschrijft geluk als een onderdeel van je wil om jezelf te verbeteren. Wanneer het je gelukt is om verbeterdoelen te realiseren, kun je van jezelf zeggen dat je een gelukkig mens bent. Coaching draagt bij aan het geluk van mensen omdat coaching bijdraagt aan het doen “gelukken” van gestelde doelen.
Ook Epicurus schreef over het geluk en met name over onze verlangens die vervuld moeten worden om gelukkig te zijn. Wanneer het ons lukt om onze verlangens te vervullen, veroorzaakt dat een geluksgevoel door de dopamine die vrijkomt. Dat geluksgevoel vervlakt al weer snel en we verlangen op nieuw naar de vervulling van (nieuwe) verlangens. Succes vraagt om meer en zo is ‘Rupsje Nooit Genoeg’ geboren. In onze samenleving is de hele reclame industrie hierop gericht.
Anders omgaan met verlangen naar geluk
Maar hoe kunnen we anders met deze verlangens omgaan. Lammert Kamphuis gaf hiervoor een suggestie. Hij noemt het ‘verlangensmanagement’. Het werkt als volgt. Wanneer je bijvoorbeeld graag succesvol wilt zijn en promotie wilt maken, dan kun je jezelf de volgende twee vragen stellen:
- Wanneer ik succesvoller wil zijn en die promotie maak, word ik dan veel gelukkiger?
- Wanneer ik besluit om niet te opteren voor die betere baan, ben ik dan minder succesvol, word ik dan ongelukkig?
Wanneer je beide vragen met nee kunt beantwoorden, weet je dat je dit verlangen los kunt laten en gelukkig kunt zijn met het succes dat je al hebt. Op deze wijze je verlangens bevragen heeft tot effect dat het je lukt om ‘Rupsje Nooit Genoeg’ tot zwijgen te brengen.
Coaching als middel om verlangens te realiseren?
In veel coachinsgesprekken worden allerlei verlangens geuit met als doel deze te realiseren om daarmee gelukkiger te worden. Bijvoorbeeld:
- Ik wil graag meer controle hebben op mijn leven.
- Ik wil meer los kunnen laten.
- Ik wil empathischer worden.
In onze coachingsgesprekken exploreren we deze vragen en onderzoeken we hoe die verlangens gerealiseerd kunnen worden.
Het is mooi om als coach te kunnen bijdragen aan het realiseren van verlangens van onze coachees. Maar misschien dragen we in veel gevallen wel meer bij aan geluk wanneer we de verlangens van onze coachees vaker met hulp van de twee vragen Epicurus onderzoeken. Want het kweken van behoeften/verlangens is in ons tijdsgewricht zo langzamerhand ongebreideld aanwezig en heeft veel invloed op ons dagelijks leven.
Verlangen naar meer tijd
Nieuwe mogelijkheden creëren nieuwe verlangens. Maar het bevredigen van al deze ‘moderne’ verlangens draagt beslist niet zonder meer bij aan meer geluk. We gaan soms zelfs kopje onder in alle mogelijkheden die er zijn en lijden daardoor aan keuzestress. In het najagen van het bevredigen van al onze behoeften komen we tijd tekort en ervaren we vaak gebrek aan echte aandacht voor wat we doen en voor elkaar; het leven wordt vluchtig.
Ter illustratie: Hoe vaak horen we niet dat we het gevoel hebben dat we steeds minder tijd hebben? Dat is het ‘geschenk’ van de technologie en ons verlangen naar meer informatie, meer internet en meer sociale-media. De techniek belooft altijd om problemen voor ons op te lossen.
Bijvoorbeeld betere bereikbaarheid en meer contact. Behoeften waarvan je je af kunt vragen of we die ook werkelijk hebben! Want in de praktijk gebeurt eigenlijk het tegenovergestelde. Waar vroeger een brief 1 á 2 dagen onderweg was en het antwoord ook, hadden we de tijd om na te denken over het antwoord en bleef het aantal brieven dat we per dag kregen beperkt in aantal. Dankzij de techniek en ons verlangen naar meer en sneller kunnen we nu vele malen meer berichten per dag ontvangen en verwachten/verlangen we van elkaar dat per ommegaande mail een antwoord komt.
We kunnen onszelf de vragen stellen:
- Wanneer ik meer en sneller toegang krijg tot het internet, word ik dan veel gelukkiger
- Wanneer ik besluit om mij te onthouden van sociale-media, word ik dan ongelukkig?
Ik zou beide vragen met nee kunnen beantwoorden, met als resultaat dat ik meer tijd krijg voor mezelf en vrienden en hoogstwaarschijnlijk een gelukkiger mens zal zijn die weer tijd heeft om een goed boek te lezen, muziek te maken of te luisteren en echte vrienden te ontmoeten i.p.v. te chatten en virtueel contact met elkaar te hebben.
Zoals gezegd, is het voorbeeld hierboven slechts bedoeld ter illustratie. Ik had bijvoorbeeld ook kunnen kiezen voor alle mogelijkheden die de gaming industrie biedt, het feit dat je altijd en overal per direct online (bijna) al je materiële behoeften kunt bevredigen, of op elke straathoek je behoefte aan lekkers kunt stillen.
Verlangensmanagement
Alle mogelijkheden die wij in onze tijd hebben, roepen evenveel nieuwe verlangens op. Daarom is het voor ons coaches misschien geen gek idee om ook met de twee vragen die Lammert Kamphuis mij als suggestie meegaf te werken, wanneer wij met onze coachees onderzoeken hoe hun verlangens kunnen worden gerealiseerd:
Hoeveel gelukkiger word je als dit verlangen wordt gerealiseerd?
en
Word je ongelukkig wanneer je dit verlangen niet langer zou nastreven?
Dick Onvlee, 15 februari 2017
Contact
Heb je nog vragen? Neem dan vrijblijvend contact op met ons. Wij zijn bereikbaar op 024 397 8892
Een mail sturen kan ook: info@md-act.nl
MD-act biedt trainingen en coaching door heel Nederland.
