Iedereen heeft de ervaring dat het met sommige collega’s makkelijker communiceren en samenwerken is dan met anderen. Verschillen in communicatiestijlen spelen hierbij vaak een rol.

In deze blog geef ik een beschrijving van de 4 communicatiestijlen. En ik vertel hoe je, door rekening te houden met de stijlen van anderen, de communicatie en de samenwerking in je team kunt verbeteren. Onderaan deze blog kun je een gratis artikel aanvragen. Hierin wordt het communicatiestijlenmodel uitgebreider toegelicht. In dit artikel staan ook tips die je helpen om met je communicatie aan te sluiten bij de stijl van je gesprekspartner. Aansluiten vergroot de kans op een soepele communicatie en een prettige samenwerking.

De 4 communicatiestijlen

Er worden vier communicatiestijlen onderscheiden. De beschrijvingen daarvan moet je niet zwart-wit gebruiken. Het zijn typeringen die meer of minder op iemand van toepassing kunnen zijn. Mijn ervaring is, dat ze je handvatten geven waarmee je stroef verlopende communicatie en samenwerking kunt verbeteren.

Zie ook onze training Communicatiestijlen

Expressieve communicatiestijl

Mensen met een expressieve stijl zijn, vaker dan mensen met een andere communicatiestijl, druk. Ze zijn vaak spontaan en aanwezig. Ze zitten vol ideeën en flappen er makkelijk van alles uit zonder er eerst goed over na te denken. Het zijn mensen die gemakkelijk enthousiast kunnen worden voor ideeën. En ook de nodige energie kunnen stoppen in het enthousiasmeren van anderen. Expressieven zijn in de regel beter in iets op gang brengen dan om iets ook zelf helemaal af te ronden. Expressieve mensen kunnen emotioneel reageren. Als ze geïrriteerd zijn, kunnen ze fel zijn en op de persoon spelen.

In de communicatie nemen ‘expressieven’ vaak nogal wat ruimte. Ze praten makkelijk en veel en kunnen daardoor over anderen ‘heen denderen’. Ze zijn vaak meer met hun eigen ideeën bezig dan dat zij geduldig kunnen luisteren naar anderen. Door hun enthousiasme kunnen ze vaak anderen meekrijgen. Maar sommigen krijgen er ook de kriebels van en kunnen zich aan het gedrag van expressieven ergeren. Omdat expressieven zich meestal nadrukkelijk laten horen, hebben zij in teams vaak wel de nodige invloed op de besluiten die worden genomen.

Directieve communicatiestijl

Met mensen met een directieve communicatiestijl komen vaak -de naam zegt het al- wat dwingend over. Dit heeft te maken met de stellende manier waarop ze vaak communiceren. Ze kunnen daardoor soms ook wat bot of autoritair overkomen. Mensen met deze stijl zijn soms wat ongeduldig. Ze hebben er behoefte aan dat mensen to the point zijn en snel ter zake komen. Veel directieven hakken makkelijk knopen door. In hun optreden komen zij vaak zakelijk over. Vaak zijn zij gericht op concrete resultaten; dagdromen en luchtfietserij, daar zijn ‘directieven’ niet van.

In de communicatie hebben ‘directieven’ door hun stellige wijze van formuleren geregeld veel impact. Daardoor hebben ze in teams vaak meer invloed dan anderen. Door hun directieve manier van optreden kunnen ze het voor anderen soms ook wat moeilijk maken om ook nog hun zegje te doen.

Beschouwende communicatiestijl

Mensen met een beschouwende stijl zijn over het algemeen rustige mensen. Zij denken eerst na voor ze wat zeggen; zij wikken en wegen, waardoor ze soms wat secundair reageren. Mensen met deze communicatiestijl zijn vaak precies en gericht op details. Emoties zullen ze niet snel laten zien; het zijn meer binnenvetters. In hun optreden komen ze soms wat stijfjes en formeel over. Hoewel mensen met een beschouwende stijl niet fel zijn, kunnen ze wel op een rustige wijze behoorlijk vasthoudend zijn wanneer ze overtuigd zijn geraakt van hun gelijk.

In de communicatie blijven ‘beschouwende’ mensen vaak wat op de achtergrond. Zij laten zich makkelijk ‘buitenspel’ zetten door mensen die dominanter aanwezig zijn. Zij formuleren in de regel zorgvuldig en precies. Door hun manier van doen roepen ze vaak een gevoel van betrouwbaarheid en rust op. Het feit dat ze zich niet snel uitspreken en vaak maar weinig emoties tonen, kan ertoe leiden dat mensen niet goed weten wat ze aan hun beschouwende/nadenkende collega hebben.

Beschouwenden blijven in de regel meer op de achtergrond. Daardoor hebben ze in het team vaak minder invloed dan expressieven en directieven. Maar als ze de ruimte nemen om hun mening te geven, doen veel beschouwenden dit rustig en zorgvuldig onderbouwd. Op die momenten kan hun invloed daardoor groot zijn.

Vriendelijke communicatiestijl

Mensen met een vriendelijke communicatiestijl zijn, net als beschouwende/nadenkende mensen, in de regel rustig en wat meer op de achtergrond. Zij worden vaak als warme en aardige mensen ervaren. Misschien door sommigen ook als wat ‘soft’.

Vriendelijke mensen zijn, meer dan mensen met een andere stijl, gevoelig voor sfeer. Ook vinden ze harmonie met anderen in het team belangrijk. Mensen met een vriendelijke stijl zijn vaak conflict mijdend. Ook hebben zij, meer dan anderen, de neiging om ‘ja’ te zeggen als er een beroep op ze wordt gedaan. Ook wanneer dit hun niet zo goed uitkomt.

In de communicatie laten mensen met een vriendelijke stijl zich vaak niet zo gelden. Hun inbreng wordt nogal eens ondergesneeuwd door expressieven en directieven. De impact op besluitvorming in teams is daardoor soms (erg) beperkt.

Goede communicatie en samenwerking in teams….

Ik werk nu 30 jaar als trainer en (team)coach. Ik durf nu wel te stellen dat de communicatie en samenwerking in veel teams (veel) beter kan. In deze blog richt ik mij op wat je met inzicht in de verschillende  communicatiestijlen kan doen aan het verbeteren van de onderlinge verhoudingen en de communicatie. In de blog Communicatie op de werkvloer ga ik dieper in op wat andere factoren zijn die de communicatie en samenwerking negatief beïnvloeden.

….is de verantwoordelijkheid van het hele team

Kan of moet de communicatie en samenwerking binnen een team beter? Dan is dit altijd de verantwoordelijkheid van het hele team. Iedereen draagt namelijk -vaak onbewust- bij aan de patronen die binnen een team bestaan. Het kan zijn dat sommigen binnen het team daarop meer impact lijken te hebben dan anderen. Maar de patronen zijn uiteindelijk het resultaat van wat ieder individueel doet. Dat betekent ook dat iedereen de mogelijkheid heeft om bij te dragen aan het veranderen van de patronen om daarmee de communicatie en samenwerking te verbeteren.

Communicatiestijlen en beter leren communiceren

Wil je als team beter leren communiceren? En wil je samen ontdekken wat nodig is om de communicatie te verbeteren? Dan is het communicatiestijlenmodel een mooie ‘bril’ om te gebruiken. Met deze bril kijk je naar hoe iemand communiceert:

• Is iemand vooral aan het zenden en is dat op een uitgesproken en stevige manier (stellend), of is iemand eerder wat afwachtend?
• En als hij dan wat zegt, is dat dan op een meer bescheiden en wat voorzichtige manier (ruimte gevend)?
• Is de communicatie daarbij meer gericht op de taak en de zaak (ingehouden), of meer persoonlijk en met interesse voor de ander (uitend)?

De mate waarin iemand ruimte gevend of ruimte nemend is, in combinatie met de mate waarin iemand ingehouden of juist uitend is, bepaalt met deze bril op of je meer expressief, beschouwend, directief of vriendelijk bent.

Als je met je team het communicatiestijlenmodel hebt leren kennen (bijvoorbeeld in onze training communicatiestijlen), biedt dit model een veilige ’taal’ om met elkaar in gesprek te gaan over de wijze waarop met elkaar gecommuniceerd wordt en wat het effect daarvan is. Daarnaast geeft model ook praktische ideeën over hoe je over en weer rekening kunt houden met elkaar en elkaars behoefte.

Een voorbeeld
Je ervaart een collega regelmatig als autoritair, waardoor je niet zo makkelijk zegt wat je van dingen vindt. Maar: hoe zeg je dat zonder dat dit tot gedoe leidt?

Met het communicatiestijlenmodel kun je elkaar op een speelse manier ‘in hokjes plaatsen’. En je ontwikkelt met elkaar een nieuwe taal waarmee je met bijvoorbeeld je ‘autoritaire’ collega in gesprek te gaan. Dan kun je bijvoorbeeld zeggen: je bent vaak wat stellend in je communicatie. Daardoor ervaar ik je als directief en soms ook als autoritair. Het effect op mij is dan dat ik me terugtrek. Waar ik behoefte aan heb, is dat je mij meer ruimte geeft. Bijvoorbeeld door mij som uit te nodigen om wat te zeggen. Dan wordt het voor mij makkelijker om mijn zegje te doen.

Zie ook de blog waarin we ingaan op de vraag waarom feedback geven vaak moeilijk niet effectief is

Leren werken met het communicatiestijlenmodel

Als je het communicatiestijlenmodel zou willen gebruiken om te werken aan het verbeteren van de onderlinge communicatie en samenwerking en je wilt hierover meer informatie hebben, kun je hieronder een gratis artikel aanvragen dat ik over dit model heb geschreven.

Als je enkele gegevens invult, ontvang je per mail het artikel -gratis en vrijblijvend- waarmee je:

• Nog meer inzicht krijgt in de 4 communicatiestijlen
• Per stijl praktische tips krijgt die je helpen om stroef verlopende gesprekken ‘met andere stijlen’ soepeler te laten verlopen
• Waardoor ook een moeizame samenwerking prettiger kan worden
• Dus nuttig voor op het werk
• En ook leuk en leerzaam om thuis en met vrienden te gebruiken.

Aanvragen gratis artikel Communicatiestijlen

Behoefte aan (team)coaching

Als je met ons in gesprek zou willen over hoe wij als (team)coach of al trainer kunnen bijdragen aan het verbeteren van de onderlinge communicatie en samenwerking in jouw team, neem dan contact op met ons.

Albert van Veen, 16 september 2015

Contact

Gerelateerde artikelen

Botsende communicatiestijlen

In elk team gaat de communicatie -en daardoor ook de samenwerking- soms niet even soepeltjes. In een blog over hoe communicatiestijlen kunnen botsen laat ik met de communicatiestijl-bril op zien hoe deze botsingen kunnen ontstaan. En ik geef tips over hoe je schuren en ongemak als gevolg van verschillen in communicatiestijlen kunt voorkomen of oplossen.

Relatie tussen leiderschapsrollen en communicatiestijlen

Empirisch onderzoek toont aan dat er een relatie is tussen leiderschapsrollen en communicatiestijlen. Als je het leuk vindt om hier meer over te lezen, zie dan het onderzoek Leiderschapscommunicatie