De impact van leiderschap op de sfeer en cultuur binnen teams en organisaties is bijna niet te overschatten. Leiderschap speelt daarom ook een belangrijke rol bij het al dan niet succesvol zijn van organisaties en het werkplezier dat de medewerkers binnen teams en organisaties ontlenen aan wat ze doen.
Goed leiderschap draagt bij aan motivatie en betrokkenheid van medewerkers en aan het optimaal functioneren van teams. Slecht leiderschap draagt bij aan een negatieve werksfeer, lagere productiviteit van medewerkers en aan een hoger personeelsverloop.
Maar wat onderscheidt de minder goede leidinggevende van de goede? Wat zijn de kenmerken van een slechte leidinggevende?
Kenmerken slechte leidinggevende: hoe herken je een ineffectieve manager?
Wat maakt een leidinggevende minder goed? In deze blog bespreek ik een aantal kenmerken van de minder goede, ineffectieve manager. Een leidinggevende hoeft niet aan alle kenmerken te voldoen om niet of minder effectief te zijn. Maar in hoe meer van de kenmerken je je eigen leidinggevende of jezelf herkent, hoe meer reden er is tot zorg en actie.
Een aantal belangrijke kenmerken van slecht leiderschap op een rijtje:
Gebrek aan goede communicatie
Een veel voorkomend probleem bij slecht leidingschap is een gebrekkige communicatie. Dit kan zich uiten op verschillende manieren:
- Onduidelijke instructies geven, waardoor medewerkers niet goed weten wat er van hen verwacht wordt.
- Niet luisteren naar de input en feedback van het team.
- Informatie achterhouden of inconsistent communiceren, wat kan leiden tot verwarring en frustratie.
Goede communicatie is essentieel om een team effectief te laten samenwerken. Wanneer een manager onvoldoende of niet duidelijk genoeg communiceert, heeft dit negatieve effecten. Er ontstaan er bijvoorbeeld misverstanden en neemt de productiviteit af.
Sterke neiging tot controle
Een minder goede leidinggevende kan moeite hebben met delegeren en te veel zelf onder controle willen houden. Dit wordt ook wel micromanagement genoemd. Micromanagement kan ertoe leiden dat medewerkers zich niet serieus genomen voelen en minder initiatief tonen. Het kan ook leiden tot:
- Demotivatie van werknemers, omdat ze geen autonomie krijgen.
- Verlies van efficiëntie, omdat een manager zich bezighoudt met te veel details in plaats van met de grote lijnen.
- Stress bij medewerkers, omdat ze het idee hebben dat ze voortdurend worden gecontroleerd.
Een goede leider heeft vertrouwen in zijn/haar team en geeft de medewerkers ruimte om zelfstandig hun werk te doen.
Gebrek aan empathie en emotionele intelligentie
Een effectieve leidinggevende begrijpt dat werknemers in de eerste plaats ook gewoon mensen zijn, met emoties en persoonlijke omstandigheden die op het werk een rol kunnen spelen. Is het empathisch vermogen en de emotionele intelligentie van een leidinggevende niet goed ontwikkeld, kan zich dit uiten in:
- Geen of onvoldoende begrip tonen voor persoonlijke problemen of uitdagingen van werknemers.
- Weinig of geen erkenning geven voor hard werk en prestaties.
- Niet of niet adequaat reageren op conflicten of spanningen binnen het team.
Een leidinggevende met (te) weinig empathie creëert een wat afstandelijke en soms zelfs kille werksfeer.
Geen feedback of alleen negatieve feedback geven
Opbouwende feedback is belangrijk voor de ontwikkeling van medewerkers. Leiderschap wordt minder effectief als de leidinggevende:
- Geen of heel weinig feedback geeft, waardoor medewerkers niet goed weten waar ze aan toe zijn.
- Alleen of vooral negatieve feedback geeft, wat demotiverend werkt en het zelfvertrouwen van werknemers ondermijnt.
- Onterechte of slecht onderbouwde feedback geeft, waardoor deze niet helpend of opbouwend is.
Goede leiders geven opbouwende kritiek én positieve erkenning. Dit zorgt voor motivatie en groei binnen het team.
Niet goed in staat zijn om beslissingen te nemen
Een leidinggevende wordt verondersteld knopen door te kunnen hakken en richting te geven aan het team. Minder goede leiders:
- Twijfelen te veel en stellen beslissingen onnodig uit.
- Laten anderen de lastige keuzes maken om zelf verantwoordelijkheid te vermijden.
- Nemen impulsieve beslissingen zonder voldoende overleg, wat tot chaos kan leiden.
Gebrekkige besluitvaardigheid van een leidinggevende kan ertoe leiden dat medewerkers niet of onvoldoende weten waar ze aan toe zijn. Het kan ook zorgen onzekerheid en frustratie binnen een team en tot het stagneren van werkzaamheden.
Een of meer medewerkers boven de anderen plaatsen
Eerlijkheid en rechtvaardigheid zijn essentieel voor goed leiderschap. Als een leidinggevende onderscheid maakt tussen werknemers op basis van persoonlijke voorkeuren in plaats van prestaties, is eerlijkheid en rechtvaardigheid in het geding. Als hiervan sprake is, kan dit leiden tot:
- Het voortrekken of bevoordelen van bepaalde teamleden, wat demotiverend werkt voor anderen.
- Het negeren of onderwaarderen van bijdragen van minder geliefde medewerkers.
- Een gevoel van ongelijkheid binnen het team, wat conflicten en een negatieve werksfeer veroorzaakt.
Een goede leider behandelt alle teamleden eerlijk en geeft iedereen gelijke kansen.
Gebrek aan inspiratie en motivatie
Een leidinggevende moet als rolmodel fungeren en zijn team inspireren. Als de leidinggevende deze eigenschap mist en deze het team niet of onvoldoende kan motiveren, is hij/zij hierdoor een minder goede leidinggevende. Is een leidinggevende onvoldoende inspirerend, dan:
- Zijn medewerkers waarschijnlijk te passief en tonen ze weinig enthousiasme.
- Heeft de leidinggevende geen duidelijke visie of strategie, of hij/zij kan daar niet of niet bevlogen over communiceren met het team.
- Kunnen werknemers minder betrokken raken en kan hun productiviteit afnemen.
Inspirerende leidinggeven zijn vaak bevlogen, hebben een helder beeld van waar ze met het team naar toe willen en zijn in staat om, met de input van de medewerkers, gezamenlijke doelen te formuleren en richting te bepalen.
Geen verantwoordelijkheid nemen
Een goede leider neemt verantwoordelijkheid voor zowel successen als mislukkingen binnen het team. Slechte leidinggevenden doen echter vaak het tegenovergestelde:
- Schuld afschuiven op medewerkers of externe factoren.
- Zichzelf altijd vrijpleiten van fouten.
- Geen verantwoordelijkheid nemen voor slechte beslissingen.
Dit zorgt ervoor dat werknemers zich niet gewaardeerd voelen en het vertrouwen in de leidinggevende verliezen.
Weinig aandacht besteden aan de ontwikkeling van medewerkers
Een goede leidinggevende investeert in de ontwikkeling van zijn/haar teamleden. Slechte leidinggevenden doen dit niet of te weinig en tonen te weinig of geen interesse in de ontwikkeling van hun medewerkers. Als hierna sprake is, kan dit blijken uit het feit dat de leidinggevende zijn/haar medewerkers:
- Te weinig opleidingsmogelijkheden of coaching biedt.
- Te weinig carrièreperspectief biedt binnen de organisatie.
- Te weinig aandacht besteedt aan persoonlijke groei en talentontwikkeling.
Werknemers die zich niet kunnen ontwikkelen, raken gedemotiveerd en kijken vaker uit naar een andere baan.
Slechte conflictbeheersing
Conflicten op de werkplek zijn onvermijdelijk, maar een goede manager weet hoe hij/zij hiermee om moet gaan. Bij matig leiderschap kan sprake zijn van:
- Vermijden van confrontaties, waardoor problemen blijven bestaan.
- Partij kiezen in conflicten, wat leidt tot een giftige werksfeer.
- Zelf te agressief om met conflicten, wat kan zorgen voor angst en spanning.
Een goede leidinggevende is in staat om conflicten op een adequate manier op te lossen en spanning en conflicten te gebruiken voor de ontwikkeling van het team.
Samengevat
Slechte leidinggevenden kunnen een grote negatieve impact hebben op een team of organisatie. Ze creëren een demotiverende werkomgeving, verminderen de productiviteit en zorgen voor een hoog personeelsverloop. Kenmerken zoals slechte communicatie, micromanagement, gebrek aan empathie, geen feedback geven, besluiteloosheid en oneerlijke behandeling zijn signalen van ineffectief leiderschap.
Behoefte aan hulp of advies?
Herken jij bij je leidinggevende een deel van de hierboven beschreven kenmerken en wil je hierover van gedachten wisselen? Of geef je leiding en wil je werken aan het versterken van je leiderschapsvaardigheden?
Wij hebben ruim 30 jaar ervaring met het coachen en begeleiden van leidinggevenden met vragen over hun leiderschapsontwikkeling. Wij doen dit met heel veel plezier, zorg en aandacht en vaak met heel goede resultaten. Kijk voor de beoordelingen van mensen die al met ons hebben gewerkt zie hier en hier.
Contact
Heb je vragen? Of wil je kennismaken en daarvoor een vrijblijvende afspraak maken? Wij zijn bereikbaar op 024 397 8892. Een mail sturen kan natuurlijk ook: info@md-act.nl
Albert van Veen
