Als je last hebt van een laag zelfbeeld, speelt dit zelfbeeld helaas bijna altijd een belangrijke, negatieve rol in je dagelijks leven.
Misschien herken je je hierin: het is een zonnige dag, maar je voelt je allesbehalve vrolijk. Je staat voor de spiegel en staart naar je spiegelbeeld, terwijl de gedachten door je hoofd spoken: “Je bent niet goed genoeg.” “Je ziet er vreselijk uit.” “Niemand vindt je leuk.”
Je vraagt je af hoe het komt dat je verstrikt geraakt bent in een web van negatieve gedachten en gevoelens over jezelf.
Hoe ontstaat een laag zelfbeeld?
Het ontstaan van een laag zelfbeeld is een complex proces. Het wordt zowel door interne als externe factoren beïnvloed. Het begint vaak in de kindertijd, als we gevoelig zijn voor de meningen en verwachtingen van anderen. We verlangen naar goedkeuring en liefde van onze ouders, leraren en leeftijdsgenoten. Als we die niet krijgen, of als we aanhoudende kritiek, afwijzing of pesterijen ervaren, kan dit leiden tot gevoelens van minderwaardigheid en twijfel aan onszelf.
Misschien werd je als kind wel vaak werd vergeleken met je oudere broer of zus. Ze leken alles te kunnen. “Waarom lukt het Bram wel en jou niet?” Dit soort vergelijkingen kunnen ertoe leiden dat je gaat geloven dat je nooit goed genoeg zou zijn, wat je ook doet. Je begint jezelf dan steeds meer te zien als iemand met weinig waarde.
Gevolgen van een laag zelfbeeld
Een laag zelfbeeld heeft verstrekkende gevolgen. Het beïnvloedt de manier waarop je jezelf en anderen ziet. En het weerhoudt je ervan je volledige potentieel te bereiken.
Het kan leiden tot sociale angst en het vermijden van situaties waarin je je kwetsbaar voelt. Je durft bijvoorbeeld niet naar feestjes te gaan, uit angst om afgewezen te worden.
Je kunt jezelf gaan afsluiten van mensen die om je geven, omdat je denkt dat je niet echt de moeite waard bent.
Je kunt moeite krijgen om jezelf te uiten en je mening te geven. Of bang worden voor kritiek en niet willen opvallen.
Het kan ertoe leiden dat je vaak je eigen behoeften negeert. Hierdoor cijfer je jezelf voor anderen, wat uiteindelijk je geestelijke en lichamelijke gezondheid negatief gaat beïnvloeden.
Een laag zelfbeeld kan ook leiden tot prestatiedruk en perfectionisme. In zo’n geval leg je jezelf misschien onrealistische verwachtingen op. En als je daaraan niet kan voldoen, zie je dit als een bevestiging van je eigen waardeloosheid.
Negatieve spiraal
Met een laag zelfbeeld kom je vaak in een negatieve spiraal: een vicieuze cirkel van negatieve gevoelens en gedachten, en van gebeurtenissen die jouw negatieve gedachte lijken te bevestigen. Het doorbreken van deze negatieve patronen is niet makkelijk, maar met de juiste ondersteuning en inzet is het mogelijk om een gezonder zelfbeeld op te bouwen. Therapie, zelfzorg en het omringen met positieve invloeden zijn essentieel in dit proces.
Met ACT een laag zelfbeeld aanpakken
Acceptance and Commitment Therapie, ofwel ACT, is een relatief nieuwe vorm van cognitieve gedragstherapie waarmee je de manier waarop je naar jezelf kijkt en hoe je omgaat met emoties kunt veranderen. ACT is een bewezen werkende methode om je lage zelfbeeld mee te verbeteren.
Wat houdt ACT in?
Accepteren
Acceptance and Commitment Therapie is een therapievorm waarmee je leert om je emoties en gedachten te accepteren, zonder deze te willen veranderen of controleren. In plaats daarvan richt ACT zich op het veranderen van de manier waarop je op deze emoties en gedachten reageert.
Met ACT leer je dat je je gedachten en emoties niet kan en niet hoeft te veranderen of te controleren, maar om ze te accepteren zoals ze zijn. Dit klinkt misschien eenvoudig, maar het vereist hard werken. Desondanks is het in de praktijk echt de moeite waard. Het leren accepteren van emoties en gedachten en tegelijkertijd het ontwikkelen van positievere en realistischere gedachten, kan grote veranderingen teweegbrengen. Hierdoor zul je je stap voor stap een positiever en realistischer zelfbeeld ontwikkelen.
Een van de belangrijkste onderdelen van ACT is dat je leert om afstand te nemen van je gedachten en emoties, zonder er volledig in op te gaan. Je leert om je negatieve gedachten over jezelf te observeren zonder ze direct als waarheid aan te nemen. Dit geeft je ruimte om te beseffen dat je gedachten slechts gedachten zijn, en niet per se de realiteit.
Richten op wat waardevol is
ACT leert je ook om te focussen op je waarden en doelen. Je wordt je bewust van wat echt belangrijk voor je is. En je leert te kijken naar jezelf op basis van jouw waarden, in plaats van je negatieve gedachten en emoties. Door veel meer te gaan handelen in lijn met met je waarden, ga je jezelf meer waarderen en ervaren dat je in staat bent om positieve veranderingen in je leven te bewerkstelligen.
Kunnen wij je helpen?
Wij zijn psychologisch geschoolde coaches die al veel hebben gewerkt met mensen die last hadden van een laag zelfbeeld. ACT is een methode die we hiervoor veel gebruiken. Vaak met veel succes.
Zie ook: coaching laag zelfbeeld
Albert van Veen, 14 mei 2023
Contact
Heb je vragen over een negatief zelfbeeld? Of wil je een vrijblijvende afspraak maken om kennis te maken? Wij zijn bereikbaar op 024 397 8892. Een mail sturen kan natuurlijk ook: info@md-act.nl
Gerelateerde artikelen
Onderzoek: een laag zelfbeeld aanpakken met ACT
ACT is een relatief jonge vorm van cognitieve gedragstherapie. Er is al veel onderzoek gedaan naar de resultaten ervan. Hieruit blijkt dat ACT positieve effecten heeft bij de behandeling van uiteenlopende klachten, zoals bijvoorbeeld depressie, pijnklachten en een laag zelfbeeld. Ook blijkt dat na de coaching met ACT de afname van klachten in heel veel blijvend zijn.
Zie bijvoorbeeld dit artikel over de effecten artikel van behandeling met ACT van depressieve adolescenten met depressie.
Of dit artikel over een vroeg onderzoek naar de effecten van ACT bij de behandeling van mensen met negatieve gedachten en gevoelens.
