Uitstelgedrag:
- Je hebt een goed idee, maar wacht je nog even op verdere inspiratie om het verder uit te werken?
- Had je altijd al een boek of artikel willen schrijven, een opleiding of cursus willen volgen, maar komt het er maar niet van?
- Moet je nog een lastig telefoontje doen, maar zijn er steeds andere klusjes die je ervoor doet?
- Wacht je zolang totdat het nu geen goed moment meer is, en verschuif je de klus naar morgen, waar ook weer genoeg afleidingen wachten?
- Zit je eindelijk achter je bureau en schieten je vervolgens allerlei dingen te binnen die ook interessant zijn, maar niet bijdragen aan de taak die je je had voorgenomen en ga je die andere dingen vervolgens toch uitzoeken?
Herken je dit? Grote kans dat je last hebt van uitstelgedrag!
Uitstelgedrag: zelf ben ik er ook goed in
Ik ben zelf erg goed in uitstellen. En dat is best lekker. Er zijn altijd wel dingen die eigenlijk nog uitgezocht moeten worden. Klusjes die nog gedaan moeten worden. Artikelen die nog op je wachten om nog eens gelezen te worden. E-mails die je nog niet hebt gelezen. En als je niks meer weet, dan heb je altijd nog Facebook en LinkedIn om even te bekijken of er niet iets wetenswaardig of misschien wel iets belangrijks voor je op staat.
Uitstellen: heerlijk… op de korte termijn
Die lastige klus hoef je even niet te doen en morgen doe je het sowieso beter en sneller. Want morgen weet je meer. En soms hoef je de klus zelfs helemaal niet meer te doen, omdat het probleem vanzelf is opgelost of omdat iemand anders het al heeft gedaan.
Een nachtje slapen kan maken dat je minder impulsief beslissingen neemt en kan je soms zaken vanuit een ander perspectief laten bekijken. Dat is vaak verstandig. Maar soms is uitstellen een teken dat je iets aan het vermijden bent. En dan wordt het de volgende dag ook niet makkelijker om er wel mee te beginnen. Integendeel, het wordt juist moeilijker, hoe vaker je uitstelt.
Perfectionisme en faalangst: als uitstellen vermijden is
We vermijden omdat we iets lastig of spannend vinden. Als niet doen of uitstellen eigenlijk vermijden is, belonen we onszelf daarmee op de korte termijn; de druk of spanning valt direct weg en dat is een prettig gevoel. Een instant beloning.
Als we iets vaker uitstellen, wordt de taak in onze gedachten meestal groter en enger, waardoor de neiging om volgende keer ook uit te stellen nog aantrekkelijker wordt. Terwijl wanneer je direct was begonnen zonder uit te stellen, je gemerkt had dat je veel minder bezig bent met in je gedachten barrières op te bouwen tegen de taak en je je energie steekt in het volbrengen van de taak. Dat geeft uiteindelijk een nog grotere en langdurigere voldoening dan het uitstellen.
Uitstellen gaat vaak samen met perfectionisme en faalangst. De druk geen fouten te mogen maken en onredelijke hoge eisen aan jezelf stellen werpen flinke drempels op om aan de taken te beginnen. Zolang je er nog niet aan begonnen bent, wordt je er immers niet op beoordeeld.
Wat zijn de nadelen van uitstelgedrag?
Op de langere termijn helpt uitstellen je niet om in je kracht te komen. Je bent teveel bezig om je te beschermen tegen vervelende gevoelens. Ten koste van lekker bezig zijn met taken waar je van leert en plezier aan kunt beleven, al is dat plezier soms voornamelijk het feit dat je het -toch- gedaan hebt!
Uitstellen heeft ook negatieve effecten op je zelfbeeld en eigenwaarde. Dat helpt je niet een volgende keer drempels te overwinnen. Gelukkig kan je er wat aan doen!
Hoe kan je jezelf bevrijden van uitstelgedrag?
Uitstelgedrag kan een gewoonte zijn, die erin geslopen is. Iets wat je hebt aangeleerd. En gewoontes kun je veranderen.
Het begint met super eerlijk naar jezelf te zijn. Ben je aan het uitstellen? Zo, ja: waar ben je bang voor? Is dat een reële angst? Wat is het gevaar? Kan je de taak minder spannend maken door hem in kleinere stukjes op te delen? Kun je hulp vragen voor een onderdeel dat je heel spannend of moeilijk vindt? Kun je de grootste afleiders die je van je taak houden verwijderen uit je omgeving?
Een opgeruimd bureau geeft bijvoorbeeld minder afleiding dan een rommelig bureau. Of een telefoon of computer die geluidjes geeft ten teken dat je berichtjes hebt ontvangen, helpt je ook niet om je te focussen op je lastige taak.
Er zijn natuurlijk ook gewoon saaie of vervelende klusjes die gewoon moeten gebeuren. Aangifte bij de Belasting doen, bijvoorbeeld. Juist ook die klusjes kosten het minste energie als je ze als gewoonte direct doet of inplant wanneer je ze gaat doen en je daar dan ook aan houdt.
Als student liet ik regelmatig de afwas na een uitgebreid etentje staan tot de volgende dag. Inmiddels heb ik de gewoonte dat ik de keuken altijd direct opruim na het eten. Het hielp me mijn gedachten te veranderen. Telkens als ik geen zin heb om af te ruimen denk ik: Ik moet het toch doen. Kan ik het maar beter meteen doen. En denk dan aan hoe ik me voel als ik het gedaan heb. Doordat het nu een gewoonte is geworden, kost het me geen wilskracht meer.
Vergroten van je motivatie
Naast het verlagen van de drempel om de zaken te gaan doen, kan je je ook focussen op het vergroten van je motivatie. Waarom is het belangrijk om het te doen? Voor jezelf? Voor je naasten? Voor je omgeving? Voor de wereld? Als voorbeeld voor je kinderen? Kan je de klus leuker maken?
Zet je over je schaamte heen
Door super eerlijk naar jezelf te zijn, kun je erkennen dat je uitstelgedrag hebt. Is het spannend of gewoon saai? Dat inzicht is de eerste stap om er wat aan te doen. Schaamte om het te bespreken met anderen? Probeer je daar over heen te zetten. Velen hebben er last van en het bespreken met anderen helpt vaak enorm. Ook dat kan al een eerste stap zijn.
Uitstelgedrag veranderen begint met bewustwording
Heb je gewoontes waar je niet blij mee bent en vanaf wilt? Wil je je uitstelgedrag veranderen, maar weet je nog niet goed hoe? Verandering begint bij bewustwording. We hebben om die reden een korte vragenlijst ontwikkeld die je helpt om je onbewuste, sturende overtuigingen bewust te worden. Als je je deze bewust bent, kun je proberen om je er minder door te laten leiden. Wil je het gratis zelfonderzoek aanvragen? Dat kan hieronder!
Als je enkele gegevens invult, ontvang je het gratis zelfonderzoek direct in je mailbox.
Aanvragen gratis Zelfonderzoek Lastige Situaties
Sander Dorgelo, 18 februari 2018
Wil je faalangst en uitstelgedrag aanpakken met hulp van een coach?
Als je last hebt van uitstelgedrag en het je niet goed lukt om dat zelf goed aan te pakken, kun je overwegen om dat samen te doen met een ervaren coach/psycholoog.
Wil je in een vrijblijvend gesprek onderzoeken of een coach voor jou een goede optie is? Neem dan contact op met ons. Wij zijn bereikbaar op 024 3978 892
Een mail sturen kan natuurlijk ook: info@md-act.nl
MD-act biedt trainingen en coaching door heel Nederland
