Wat betekent het om onzeker te zijn?
Iedereen heeft weleens last van onzekerheid. Als je je onzeker voelt, twijfel je over jezelf of ben je bang dat anderen misschien niet positief over je denken. Als je je onzeker voelt, kun je ook de neiging hebben om bepaalde situaties of mensen uit de weg te gaan.
Onzeker zijn gaat vaak gepaard met je niet op je gemak voelen, zenuwachtig zijn en spanning ervaren. Sommige mensen zijn zelden of nooit onzeker, veel andere mensen hebben regelmatig juist wel -meer of minder- last van deze gevoelens.
Wat betekent het voor iemand om vaak onzeker te zijn? Hoe beïnvloedt het je gedrag en welzijn? In deze blog ga ik dieper in op wat onzekerheid is en wat de oorzaken ervan kunnen zijn. En ik beschrijf manieren waarop je kunt leren om beter met je onzekerheid om te gaan.
Wat is onzekerheid?
Onzekerheid kan omschreven worden als een subjectieve toestand waarin je twijfelt aan je eigen capaciteiten, de keuzes die je maakt, of aan je eigenwaarde. Het is een complexe emotionele ervaring die zowel intern als extern beïnvloed kan worden. Intern komt onzeker zijn vaak voort uit zelfkritiek, perfectionisme of het gevoel niet te voldoen aan de normen van anderen. Extern kunnen sociale druk, verwachtingen van anderen of een onvoorspelbare omgeving bijdragen aan je onzeker voelen.
Laag zelfbeeld
In psychologische termen wordt onzeker zijn vaak geassocieerd met een laag zelfbeeld of een gebrek aan zelfvertrouwen. Dit kan leiden tot situaties waarin mensen zichzelf vergelijken met anderen, angst ervaren om beoordeeld te worden, of bang zijn om fouten te maken. Deze interne twijfels kunnen de beslissingen die iemand neemt beïnvloeden, zoals het vermijden van uitdagingen of het te veel zoeken naar goedkeuring van anderen.
Oorzaken van onzekerheid
Er zijn verschillende factoren die kunnen bijdragen aan gevoelens van onzekerheid. Enkele belangrijke oorzaken zijn jezelf vergelijken met anderen, angst voor afwijzing, gebrek aan zelfkennis en opvoeding en cultuur.
Vergelijken met anderen
In de huidige tijd, vooral door sociale media, wordt het steeds gemakkelijker om jezelf te vergelijken met anderen. Op sociale media zie je vaak de “perfecte” levens van anderen. Als je jezelf als minder ervaart in vergelijking met wat anderen laten zien, kan dit leiden tot gevoelens van minderwaardigheid en kan het gevoelens van onzekerheid voeden.
Angst voor afwijzing
Veel onzekerheid komt voort uit de angst om afgewezen te worden, of dat nu in een persoonlijke relatie, op het werk of in sociale kringen is. Deze angst kan iemand belemmeren om zichzelf volledig te laten zien of om nieuwe kansen te grijpen, uit angst voor kritiek of mislukking.
Gebrek aan zelfkennis
Sommige mensen voelen zich vaak onzeker omdat ze niet zo goed weten wie ze zijn, wat ze willen of wat ze zelf echt belangrijk vinden. Dit gebrek aan zelfinzicht kan leiden tot besluiteloosheid en verwarring, waardoor mensen zich onzeker voelen over de keuzes die ze maken.
Opvoeding en cultuur
De manier waarop iemand is opgevoed kan ook bijdragen aan onzekerheid. Mensen die bijvoorbeeld weinig waardering of ondersteuning hebben gekregen tijdens hun jeugd, kunnen als volwassene worstelen met gevoelens van onzekerheid. Culturele normen die succes, uiterlijk of status benadrukken, kunnen ook bijdragen aan het gevoel dat je niet voldoet of niet meetelt.
Gevolgen van onzekerheid
Hoewel iedereen af en toe last kan hebben van onzekerheid, kan het negatieve gevolgen hebben als het de overhand neemt. Mensen die heel vaak onzeker zijn, kunnen moeite hebben om hun mogelijkheden en talenten goed te benutten. Mensen kunnen, uit angst om te falen of negatief te worden beoordeeld, bijvoorbeeld vermijden om risico’s te nemen of zich uit te spreken.
Vaak onzeker zijn kan daarnaast leiden tot psychische problemen zoals angststoornissen of depressie. Veel twijfelen aan jezelf kan uitputtend zijn en het kan de kwaliteit van relaties, werkprestaties en algehele levensvreugde verminderen.
Aan de andere kant kan onzeker zijn soms een motivator zijn voor persoonlijke groei. Het kan iemand aanmoedigen om zichzelf beter te leren kennen, nieuwe vaardigheden te ontwikkelen of zijn of haar eigen overtuigingen en doelen te herzien. In zekere zin kan onzekerheid leiden tot een heroverweging van wie we zijn en waar we naartoe willen in het leven.
Omgaan met je onzeker voelen
Hoewel gevoelens van onzekerheid niet altijd vermeden kunnen worden, zijn er wel manieren om ermee te leren omgaan. Voorbeelden hiervan zijn zelfacceptatie vergroten; focus op groei in plaats van perfectie nastreven; zelfreflectie en zelfcompassie; steun zoeken.
Zelfacceptatie vergroten
Het accepteren van onzekerheid is een belangrijke stap om er beter mee om te kunnen gaan. Iedereen is weleens onzeker; dit hoort gewoon bij het leven. Door te accepteren dat perfect zijn onbereikbaar is, kan je meer ruimte geven aan jezelf om te leren en te groeien.
Zelfacceptatie vergroten is helaas niet een kwestie van ‘maar even doen’. Onderzoek en ook onze ervaring met het begeleiden van mensen die zich vaak onzeker voelen, laten zien dat met een goede begeleiding het vergroten van zelfacceptatie beslist mogelijk is.
Focus op groei
In plaats van te streven naar foutloosheid, is het nuttig om een “growth mindset” te ontwikkelen. Dit betekent dat je je richt op leren en groeien, zelfs of misschien wel juist als dingen niet helemaal goed gaan of mislukken. Wanneer je fouten kunt gaan zien als kansen om te leren in plaats van als persoonlijke mislukkingen, kan onzekerheid verminderen.
Zelfreflectie en zelfcompassie
Zelfreflectie helpt om inzicht te krijgen in de oorzaken van onzekerheid. Door bijvoorbeeld -eventueel met hulp- te onderzoeken waarom je in bepaalde situaties zoveel last kunt hebben van gebrek aan zelfvertrouwen, of te onderzoeken of de angst die je onzeker maakt gebaseerd is op de realiteit, kun je leren om meer controle te krijgen over je gedachten en emoties. Daarnaast kan leren om vriendelijker voor jezelf te zijn, dus zelfcompassie vergroten, helpen om je onzekerheid te verminderen.
Steun zoeken
Praten over je onzekerheden met goede vrienden of familie kan enorm helpend zijn. Zij kunnen je helpen om situaties vanuit een ander perspectief te bekijken en je herinneren aan je sterke punten. Soms kan professionele hulp, zoals coaching of therapie, nodig zijn om chronische onzekerheid aan te pakken.
Samenvatting
Veel mensen voelen zich weleens onzeker. Onzekerheid komt voor uit verschillende interne en externe factoren. Hoewel onzekerheid onaangenaam kan zijn, kan het je ook stimuleren tot zelfreflectie en persoonlijke groei. Door je gevoelens van onzekerheid te accepteren en te erkennen dat het een normaal onderdeel van het leven is, kan je leren ermee om te gaan op een manier die constructief is en leidt tot meer inzicht in jezelf, meer acceptatie van wie je bent en meer ruimte om te laten zien wie je bent en meer te doen wat jij zelf graag wilt.
Onzekerheid aanpakken
Wat hierboven is gezegd over leren omgaan met onzekerheid werkt echt. Maar tegelijkertijd gebiedt de eerlijkheid te zeggen dat het vaak niet zo gemakkelijk is om hieraan te werken en om je negatieve overtuigingen over jezelf goed aan te pakken. Wel is onze ervaring dat vaak in zo’n 8 tot 10 intensieve gesprekken heel veel stappen kunnen worden gezet en mensen daarna veel ‘lichter’ door het leven gaan.
Overweeg je om werk te maken van onzekerheid of een negatief zelfbeeld? Wil je leren om minder hoge eisen te stellen aan jezelf en milder te zijn voor jezelf? En wil je in een vrijblijvend gesprek onderzoeken of wij je daarbij zouden kunnen helpen? Neem dan contact op met ons voor het maken van een afspraak. Dan kunnen we kennismaken met elkaar en en kijken of een van ons iets voor jou zou kunnen betekenen.
Albert van Veen, oktober 2024
Contact
Wil je kennismaken en een vrijblijvende afspraak maken? Wij zijn bereikbaar op 024 397 8892. Een mail sturen kan natuurlijk ook: info@md-act.nl
