De beste vader of moeder zijn en daarnaast ook nog maatschappelijke succesvol. Van het perfecte plaatje van jezelf op sociale media tot geen fouten mogen maken op je werk. Perfectie nastreven, of minstens het heel erg goed willen doen: daar lijkt toch niet veel mis mee te zijn.
Maar er zitten aan perfectie nastreven voor veel mensen vaak ook schaduwkanten. Deze kunnen zo groot zijn, dat perfectionisme loslaten en kiezen voor goed in plaats van perfect een gezondere keuze zou zijn. Maar dit is vaak makkelijker gezegd dan gedaan.
In dit artikel duiken we dieper in de wereld van perfectionisme en geven we je handige tips om het streven naar het onbereikbare te verminderen en te beginnen met perfectionisme loslaten.
Wat is perfectionisme eigenlijk?
Bij perfectionisme denk je misschien vooral aan iemand die alles tot in de puntjes geregeld wil hebben of steeds een resultaat wil afleveren waar niets op kan worden aangemerkt. Maar aan perfectionisme zit ook een andere kant. Het gaat de perfectionist vaak niet alleen om het streven naar het beste, er is meestal ook de angst om fouten te maken.
De schaduwkant van perfectionisme
Hoewel het misschien best wel goed klinkt, perfectie nastreven, zijn er beslist ook nadelen aan perfectionisme verbonden. Dit heeft te maken met het feit dat veel perfectionisten aan de ene kant het liefste foutloos of zelfs de beste zijn en dat aan de andere kant tegelijkertijd vooral erg bang zijn om te falen. Deze combinatie kost veel energie en brengt vaak stress met zich mee. Dit kan tot uitdrukking komen in:
Depressie
Uit onderzoek blijkt dat mensen die heel perfectionistisch zijn, vaker last hebben van depressieve gevoelens.
Angst
Heb je perfectionistische trekjes, dan is de kans groot dat je ergens de overtuiging hebt dat je niet goed genoeg bent. Vaak is zelfs sprake van een negatief zelfbeeld. Dan kan betrapt worden op fouten of foutjes ervaren worden als falen en gepaard gaan met erg vervelende gevoelens. Dit alles kan ertoe leiden dat je een meer of minder sterke angst ontwikkelt voor het maken van fouten.
Uitstelgedrag
Als je alles perfect wilt doen en door de hoge eisen die je stelt bang bent dat het resultaat niet goed genoeg zal zijn, loop je het risico dat je de neiging ontwikkelt tot het voor je uitschuiven van taken. Uitstellen is een vorm van vermijden die veel voorkomt.
Uitputting
Altijd maar streven naar het beste kan heel vermoeiend zijn. Het kan je het gevoel geven dat je constant onder druk staat. Dit laatste is natuurlijk waar, maar je bent hierbij vooral zelf degene die je deze druk oplegt…
Perfectionistisch? Wat gebeurt er in het brein?
Een deel in het brein is heel actief bij mensen die perfectionistisch zijn. Dit deel is actief bij het nemen van beslissingen en het plannen van taken. Maar bij perfectionisten maakt dit deel soms overuren, waardoor ze te veel nadenken over alles wat ze doen. Dit kan verklaren waarom je soms uren kunt piekeren over een kleine beslissing.
Hoe kun je perfectionisme loslaten?
Nu we weten wat perfectionisme met ons kan doen, is het tijd voor de belangrijke vraag: hoe kun je perfectionisme loslaten? Hieronder geef ik daarvoor enkele tips. Uit ervaring met het begeleiden van mensen die te veel nadelen ervaren van hun perfectionisme weet ik echter dat je er hard voor moet werken om ze goed in de praktijk te kunnen toepassen. Maar ik weet daardoor ook dat perfectionisme loslaten met hard werken ook echt kan worden bereikt.
De tips:
- Denk anders
Probeer de gedachten die je hebt over de waarde en noodzaak van perfect werk leveren te veranderen. - Aardiger zijn voor jezelf
Iedereen maakt fouten, dit hoort simpelweg bij het leven. In plaats van jezelf maar steeds te bekritiseren en af te keuren, mag je jezelf ook blijven zien als iemand die gewoon oké is. Ook wanneer iets niet perfect is en zelfs wanneer je fouten maakt. - Haalbare doelen stellen
In plaats van (bijna) onmogelijke doelen te stellen, kun je beter uitdagende, haalbare doelen stellen. - Doelen bijstellen
Als uitdagende doelen toch niet haalbaar blijken te zijn, leren om deze ‘naar beneden toe’ bij te stellen. - In het moment leven
Door te focussen op het nu, in plaats van wat je allemaal nog moet doen, kun je jezelf wat rust gunnen. Technieken zoals mindfulness kunnen hierbij helpen.
Tot slot
Perfectionisme loslaten kan je leven een stuk leuker maken. Je hoeft beslist niet altijd de beste te zijn. En soms maak je fouten, dat is menselijk. En ja, het is helemaal goed om soms je eisen terug te schroeven en te gaan voor een gewone voldoende.
Door de genoemde adviezen in de praktijk te leren brengen, kun je perfectionisme los gaan laten en meer gaan genieten van een gelukkiger, meer ontspannen en gezonder leven.
Makkelijker gezegd dan gedaan…
Natuurlijk, je eisen soms terugschroeven en tevreden zijn met een 7 in plaats van een 10, aardiger zijn voor jezelf of ‘gewoon’ haalbare doelen stellen, het is allemaal makkelijker gezegd dan gedaan. Maar het is ook waar dat je, met de nodige inspanning en misschien ook met wat hulp, echt kunt leren om overdreven of onnodig perfectionisme los te laten!
Wil je je perfectionisme verminderen en kun je wat ondersteuning gebruiken?
Perfectionisme loslaten met een zelfhulpboek
Tal Ben-Shahar, professor aan de Harvard University, schreef met De optimalist een makkelijk leesbaar zelfhulpboek. In dit boek staan herkenbare verhalen over perfectionisme en geeft Tal Ben-shahar praktische inzichten waarmee je zelf aan de slag kunt gaan met het aanpakken van je perfectionisme.
Kunnen wij je misschien helpen?
Wil je aan de slag met perfectionisme loslaten? En overweeg je hierbij de hulp in te schakelen van een ervaren perfectionisme coach? Wij begeleiden al bijna 30 jaar mensen, ook mensen die willen leren om perfectionisme los te laten. Dat doen we met veel compassie, inzet en met goede resultaten (zie onze Google beoordelingen en de reviews op onze website).
Albert van Veen, januari 2024
Contact
Wil je stoppen je minder laten bepalen door je perfectionisme en heb je daar vragen over? Of wil je kennismaken en een vrijblijvende afspraak maken? Wij zijn bereikbaar op 024 397 8892. Een mail sturen kan natuurlijk ook: info@md-act.nl
