Voor jezelf opkomen

Voor jezelf opkomen is een belangrijke vaardigheid: je voorkomt ermee dat je over je eigen grenzen gaat. Maar opkomen voor jezelf en je grenzen aangeven is soms moeilijk om te doen.

Moeite met opkomen voor jezelf kan gepaard gaan met een gebrek aan zelfvertrouwen. In deze blog geven we je tips voor meer zelfvertrouwen. Daarnaast geven we je ook tips om je assertiviteit te versterken.

Gebrek aan zelfvertrouwen

Gebrek aan zelfvertrouwen gaat vaak samen met een negatief zelfbeeld. Je bent er dan bijvoorbeeld van overtuigd dat je geen leuk of interessant gezelschap bent, dat je niet slim genoeg bent of dat mensen je niet echt leuk of aardig vinden. Kortom, je gelooft dan dat je niet goed genoeg bent.

Als je last hebt van een negatief zelfbeeld, is het vaak al heel lastig om gewoon mee te doen aan een gesprek. Voor jezelf opkomen en iets zeggen waar anderen omwille van jou rekening mee zouden moeten houden is dan natuurlijk helemaal moeilijk om te doen!

Als je onzeker bent, ontbreekt vaak de overtuiging dat ook jij recht hebt op je wensen, behoeften, meningen en ideeën. En je gelooft vaak al helemaal niet dat anderen deze serieus zouden moeten nemen! Voor jezelf opkomen is ook om die reden voor onzekere mensen vaak geen makkelijke optie.

Voor jezelf opkomen: meer zelfvertrouwen krijgen

Hieronder staan tips waarmee je een start kunt maken met meer zelfvertrouwen krijgen.

De eerlijkheid gebiedt om te zeggen dat gebrek aan zelfvertrouwen aanpakken makkelijker gezegd is dan gedaan. Hoe onzekerder je bent, hoe groter de klus is om dit in je eentje ook echt succesvol te doen. Onderstaande tips zijn dan misschien een goed begin, maar zullen niet toereikend zijn om je gevoelens van onzekerheid voldoende aan te kunnen pakken.

Als je te veel last blijft houden van gebrek aan zelfvertrouwen, kun je overwegen om gebruik te maken van een zelfhulpboek. Een goed zelfhulpboek is geschreven door Manja de Neef en heeft als titel: Negatief Zelfbeeld. Een andere mogelijkheid is om een coach zelfvertrouwen in de arm te nemen.

Zelfvertrouwen vergroten: tips

Zelfvertrouwen vergroten, tip 1

Leer je negatieve gedachten over jezelf kennen. Luister daarvoor goed naar alles wat jouw ‘interne criticus‘ over je zegt: je bent dom, je kan niets goed doen, je leert het toch nooit, anderen zijn veel aardiger, grappiger, gezelliger, aantrekkelijker, handiger, vlotter dan jij bent. Zet alle negatieve uitspraken die je interne criticus over je doet op papier.

Zelfvertrouwen vergroten, tip 2

Bekijk de uitspraken van je interne criticus. Laat ze tot je doordringen en beoordeel ze kritisch: kloppen ze echt? Welke niet? Welke wel? En altijd? Of zijn ze misschien toch een tikkie overdreven?

Als ze overdreven zijn, wat klopt dan wel? En wat is misschien wel waar, maar op de keper beschouwd helemaal niet erg? Want: we kunnen en hoeven niet overal goed in te zijn!!

Zet een streep door de uitspraken waarvan je zelf ook wel weet dat ze niet kloppen. Nuanceer de uitspraken die een kern van waarheid hebben, maar (sterk) overdreven zijn. En bepaal welke uitspraken wel kloppen, maar in de categorie niet-erg-want-je-hoeft-niet-alles-te-kunnen.

Doe deze opdracht eventueel met iemand die je vertrouwt.

Zelfvertrouwen vergroten, tip 3

Maak met jezelf de afspraak dat je, zodra je herkent dat de interne criticus zich weer heeft gemeld, ‘stop’ zult zeggen. Neem daarna direct de tijd om te zoeken naar de beweringen die overdreven zijn, niet kloppen of die misschien wel waar zijn, maar waar je zelf eigenlijk geen problemen mee hebt. Op die manier corrigeer je je innerlijke criticus en maak je zijn invloed langzaam steeds wat kleiner.

Zelfvertrouwen vergroten, tip 4

Zet alle positieve kwaliteiten en eigenschappen, hoe klein ook, op papier. Misschien ben je wel vriendelijk, behulpzaam, creatief, een echte aanpakker, kun je lekker koken, genieten van een goed boek of een mooie film. Misschien ben je wel betrouwbaar, opgeruimd, flexibel of geduldig. Noteer ze allemaal, en doe ook dit als het even kan samen met iemand die je vertrouwt. Vul in de komende tijd de lijst met je positieve kwaliteiten en eigenschappen aan.

Zelfvertrouwen vergroten, tip 5

Lees de lijst met positieve uitspraken over jezelf geregeld. Bijvoorbeeld elke ochtend voor je de deur uitgaat en elke avond voor het slapen gaan. Spreek ook af dat je de positieve uitspraken over jezelf geregeld zult overdenken. Minstens elke keer wanneer je interne criticus zich weer eens heeft gemeld.

Als je de tips in de praktijk gaat brengen, en dus geregeld actief je interne criticus gaat corrigeren en op vaste momenten gaat nadenken over je kwaliteiten en positieve eigenschappen, werk je eraan om de invloed van je interne criticus te verkleinen en leer je om positiever over jezelf te gaan denken. Als je dit lukt, zet je daarmee ook stapjes richting meer zelfvertrouwen.

Voor jezelf opkomen: assertief zijn

Assertief zijn, je wensen en grenzen aangeven, zeggen wat je wel en niet wilt en wel of niet oké vindt, is spannend. Zeker als je bang bent dat je gedoe met de ander zou kunnen krijgen, de ander je niet aardig meer zou kunnen vinden of zal vinden dat je lastig bent of moeilijk loopt te doen. Wil je (toch) assertiever worden? Hieronder geeft ik 6 tips die je kunnen helpen om dit voor elkaar te krijgen.

Assertiever worden, tip 1: Zorg voor een stevige uitstraling

Hoe je je voelt, maar ook hoe je overkomt, wordt voor een deel bepaald door hoe je er letterlijk bij zit. Probeer maar eens met kromme rug en neergeslagen ogen op een stevige manier iets te zeggen: dat gaat je niet lukken. Dus begin het gesprek door je bewust te zijn van hoe je erbij zit (of staat). Zorg voor een stevige uitstraling: zit (of sta) rechtop, schouders iets naar achteren en borst vooruit. Maak geregeld oogcontact. Praat net iets harder dan je zou doen bij een gezellig gesprek. Mompel niet, maar articuleer duidelijk.

Assertiever worden, tip 2: Snoer je innerlijke criticus de mond

Met zijn kritische opmerkingen over jou zit de al eerder genoemde ‘innerlijke criticus’ assertief zijn in de weg. Als je criticus zich meldt, neem dan even de tijd om hem de mond te snoeren Bijvoorbeeld door goed te luisteren naar zijn overdreven boodschappen en ze te relativeren. Gebruik daarbij ook de lijst met de positieve eigenschappen en kwaliteiten die je van jezelf hebt opgeschreven.

Assertiever worden, tip 3: Realiseer je dat ook jij hebt recht op wensen, ideeën en een mening

Assertief zijn is bijna niet mogelijk als je stiekem in twijfel trekt of jij wel recht van spreken hebt. Iedereen heeft recht op een mening en iedereen heeft het recht om deze mening uit te spreken. Jij dus ook, al voelt dit misschien niet zo. Neem de tijd om jezelf in te laten zien hoe belachelijk het is dat alle anderen zich wel mogen uitspreken, behalve jij!

Assertiever worden, tip 4: Wees assertief, niet agressief

Om te voorkomen dat assertiviteit overgaat in agressiviteit kun je een paar dingen doen

• Kijk de ander vriendelijk aan.
• Praat zonder stemverhef, rustig en goed articulerend. Houd wat je zegt zo zakelijk mogelijk.
• Gebruik ik-boodschappen: ik ben bang dat…., ik vind het vervelend wanneer….., mijn voorkeur gaat uit naar……, ik heb er last van wanneer…… Als je ik-boodschappen gebruikt, zal de ander zich minder snel aangevallen voelen dan wanneer je jij-boodschappen gebruikt.
• Zeg vooral wat je graag zou willen in plaats duidelijk te maken wat je niet wilt.
• Geef de redenen die je hebt voor je ik-boodschap en vraag hoe de ander daar over denkt.
• Probeer goed te begrijpen wat de ander zegt en ga erop in. Ga dus geregeld in de vraag- en luisterstand: wat zegt hij precies? Wat bedoelt hij precies? Wat doet of wil hij en wat zijn voor hem de redenen? Waarom is de ander het niet eens met me?

Door jezelf geregeld in de luisterstand te zetten en serieus aandacht te besteden aan de mening of het verzoek van de ander, zet je een positieve sfeer neer en ga je respectvol met de ander om. Dat is een goede basis voor een eventueel lastige boodschap van jou.

Assertiever worden, tip 5: Blijf uit het ja-maar, nee want gesprek

Stap bij bezwaren of tegenargumenten van de ander niet in het ja-maar, nee-want gesprek. Dit gesprek leidt in de regel nergens toe. Ga weer terug naar de vraag- en luisterstand en neem de argumenten en bezwaren serieus. Als je goed begrepen hebt wat de ander bedoelt en wat zijn overwegingen hierbij zijn, vat dan samen wat je hebt gehoord en laat weten wat dit betekent voor je oorspronkelijke standpunt. Als jouw grenzen nog steeds in het geding zijn, of als jij nog steeds een andere mening bent toegedaan, laat dit de ander weten en licht je standpunt toe.

Assertiever worden, tip 6: Realiseer je, dat je het samen niet altijd eens hoeft te worden

Als je er bewust of onbewust van uitgaat dat je het met elkaar eens zou moeten worden, loop je het risico dat je wat gaat drammen, of gefrustreerd of geïrriteerd gaat reageren wanneer het erop lijkt dat je het samen niet eens kunt worden. Maar soms kan dit simpelweg niet! Door je dat goed in te prenten voor je in gesprek gaat, zal je het eerder herkennen wanneer daarvan sprake is en kun je er makkelijker voor kiezen om het uitwisselen van argumenten te stoppen. Als het erop lijkt dat jullie ergens gewoon anders over (blijven) denken, stel dit dan op een vriendelijke toon hardop vast. Doe dit door de argumenten of overwegingen te benoemen die voor de ander reden zijn om het niet met jouw wens of grens eens te zijn.

Als je samen hebt vastgesteld dat de standpunten te ver uiteen liggen, zijn er twee mogelijkheden:

1. Je kunt accepteren dat de ander niet kan meegaan in jouw wens/voorkeur/mening. Zeg dit dan, zodat voor de ander duidelijk is dat je je neerlegt bij de wens van de ander.
2. Je kunt niet accepteren dat de ander niet kan meegaan in jouw wens/voorkeur/mening. In dat geval kun je vriendelijk zeggen dat je niet akkoord kunt gaan en zeggen wat dat betekent voor wat je gaat doen. Realiseer je dan, dat de ander daar mogelijk niet blij van wordt. Is dat erg? Dat kan, maar het is soms ook onvermijdelijk dat een van beiden niet blij zal zijn met de uitkomst van een gesprek. Waarom zou jij altijd diegene moeten zijn?

Vragenlijst Zelfwaardering aanvragen

Benieuwd naar hoe het is gesteld met je zelfwaardering? Hieronder kun je gratis een veelgebruikte en goed beoordeelde vragenlijst aanvragen. Als je enkele gegevens invult, krijg je:

• De Nederlandse versie van de Rosenberg Self-Esteem Scale
• Bestaande uit een beperkt aantal vragen
• Waarmee je een betrouwbaar beeld krijgt van hoe het staat met je zelfwaardering.
• Je krijgt ook tips en suggesties als je zou willen werken aan een positiever zelfbeeld.

Aanvragen gratis Vragenlijst Zelfwaardering

Samenvatting

Voor jezelf kunnen opkomen draagt bij aan een gelukkiger leven. Als je deze vaardigheid niet goed ontwikkeld hebt, is de kans groot dat onzekerheid een belangrijke oorzaak is. Leren om op te komen voor jezelf begint daarom met het werken aan meer zelfvertrouwen. Om makkelijker voor jezelf te kunnen opkomen, helpt het ook om te weten hoe je assertief kunt zijn. De tips in deze blog kunnen je hopelijk een handje helpen om je zelfvertrouwen te vergroten en assertiever te zijn, waardoor je beter in staat zult zijn om te staan voor je eigen wensen en grenzen.

Heb je vragen, neem dan contact op met ons.

Albert van Veen, 17 januari 2016

Contact

Gerelateerd artikel

Tips voor meer zelfvertrouwen

We hebben een blog geschreven met tips voor meer zelfvertrouwen. In die blog kun je ook een gratis artikel aanvragen waarin een evidence based methode wordt beschreven die door coaches en therapeuten met vaak goede resultaten wordt gebruikt bij het met cliënten en coachees werken aan meer zelfvertrouwen. In het artikel staan verschillende oefeningen waarmee je aan de slag kunt om zelf je onzekerheid aan te pakken.